ปู่พร้อมให้ ยายพร้อมโอ๋
ลูกโดนสปอย พ่อแม่ทำอย่างไรดี
การเลี้ยงดูเด็กในครอบครัวที่มีสมาชิกหลายรุ่นหลายวัย หรือครอบครัวใหญ่มีจำนวนคนเยอะ มักจะเกิดปัญหาที่พ่อแม่ต้องเผชิญอยู่บ่อยครั้งไม่ว่าจะเป็นการตามใจเด็กมากเกินไปจากผู้ใหญ่ในบ้าน เกิดเป็นปัญหา “การเลี้ยงลูก VS การเลี้ยงหลาน” ซึ่งเป็นเรื่องที่ต้องปรับเข้าหากันในหลาย ๆ บ้าน โดยเฉพาะเรื่องการตามใจเด็กมากเกินไปจากปู่ย่า-ตายาย ซึ่งขัดกับแนวทางการเลี้ยงดูของพ่อแม่ ส่งผลให้เด็กได้รับอิทธิพลทางพฤติกรรมที่ไม่สอดคล้องกัน การรับมือกับสถานการณ์นี้จึงต้องอาศัยการพูดคุยกัน สร้างความเข้าใจระหว่างคนในครอบครัว
ปู่ย่าตามใจ ตายายสปอย ลูกเสี่ยงก้าวร้าว
การอยู่ร่วมกันเป็นครอบครัวใหญ่ อาจมีข้อดีที่เด็ก ๆ จะได้รับความรักความอบอุ่นจากผู้ใหญ่หลายคน แต่ในขณะเดียวกัน ปู่ย่าตายายมักจะตามใจหลานมากเกินไป อีกทั้งยังมีเหตุผลมารองรับแบบสปอยหลานไปอีก การกระทำเหล่านี้อาจสร้างนิสัยให้เด็กคิดว่าตนเองสามารถทำอะไรก็ได้โดยไม่มีข้อจำกัด อาจทำให้เกิดพฤติกรรมที่ก้าวร้าวหรือไม่เคารพต่อผู้อื่น ขาดการควบคุมตนเอง ไม่สามารถรับมือกับความผิดหวัง หรือมีปัญหาในการปรับตัว เมื่อต้องอยู่ในสังคมนอกบ้าน
พฤติกรรมไหนที่เรียกว่าสปอยหรือตามใจลูกหลาน?
เมื่อลูกเป็นนักดราม่า แล้วปู่ย่าตายายก็ทนน้ำตาและเสียงร้องของหลานไม่ค่อยได้ มักลงเอยด้วยการยอมและตามใจ แต่ถ้ามากหรือบ่อยเกินไป ก็ต้องรีบรับมือก่อนที่ลูกของเราจะยากต่อการควบคุมและส่งผลกระทบต่อตัวเขาเอง
-
การให้ทุกสิ่งที่เด็กต้องการทันที: เมื่อเด็กต้องการสิ่งของ หรือการทำบางสิ่งบางอย่าง และผู้ใหญ่ก็ให้ในทันทีโดยไม่พิจารณาเป็นการสปอยเด็กอย่างชัดเจนเพราะเด็กจะเรียนรู้ว่าเขาสามารถได้ทุกสิ่งที่ต้องการโดยไม่ต้องพยายามหรือรอคอย
-
การไม่กำหนดขอบเขตหรือกฎเกณฑ์: ปล่อยให้เด็กทำสิ่งต่าง ๆ โดยไม่มีขอบเขตหรือกฎเกณฑ์ที่ชัดเจน จะทำให้เด็กไม่เข้าใจความสำคัญของกฎระเบียบ และอาจมีพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมเมื่อโตขึ้น
-
การปกป้องเด็กหรือเข้าข้างหลานตลอด: เมื่อเด็กทำสิ่งที่ไม่ถูกต้อง ปู่ย่าตายายรีบปกป้องหรือแก้ไขสถานการณ์แทนโดยไม่ให้เขาเผชิญหน้ากับผลกระทบ จะทำให้เด็กไม่เรียนรู้ที่จะรับผิดชอบต่อการกระทำของตัวเอง
3 วิธีแก้ เมื่อเด็กถูกสปอยแบบผิด ๆ
-
สร้างกฎระเบียบที่ชัดเจน เด็กจะเริ่มเรียนรู้ถึงขอบเขตของพฤติกรรมที่เหมาะสม พ่อแม่ควรระบุชัดเจนว่าอะไรที่ทำได้และอะไรที่ทำไม่ได้ พร้อมกับให้เหตุผลที่เหมาะสมเพื่อให้เด็กเข้าใจว่าทำไมถึงมีกฎนั้น
-
สอนเรื่องการรอคอย การสอนเด็กเรียนรู้ที่จะรอคอยเป็นทักษะที่สำคัญ โดยพ่อแม่สามารถฝึกให้ลูกอดทนกับสิ่งที่ต้องการ เช่น หากลูกอยากได้ของเล่นใหม่ ก็อาจให้ลูกต้องทำภารกิจบางอย่างให้สำเร็จ หรือรอจนกว่าจะถึงวันพิเศษ เช่น วันเกิด หรือวันปีใหม่ เพื่อให้เด็กเริ่มเรียนรู้ถึงความพยายามและการอดทน ทั้งยังสอนให้เด็กรู้คุณค่าในของสิ่งนั้นด้วย
-
ไม่ตอบสนองทุกครั้งที่ลูกงอแง พ่อแม่ควรหลีกเลี่ยงการตามใจลูกทุกครั้งที่ลูกงอแง หรือแสดงพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสม เพราะจะทำให้เด็กเชื่อว่าการร้องไห้หรือสร้างปัญหาจะได้รับสิ่งที่ต้องการ การไม่ตอบสนองในบางครั้งจะช่วยให้เด็กเรียนรู้ว่าเขาไม่สามารถควบคุมสถานการณ์ หรือควบคุมคนอื่นได้ตลอดเวลา
สร้างข้อตกลงร่วมกันกับผู้ใหญ่ในบ้านคือ “การแก้ไขที่ต้นเหตุ”
พ่อ ๆ แม่ ๆ ที่ต้องการจัดการปัญหานี้ ตัวแปรสำคัญอย่างปู่ย่าตายายจะต้องมีส่วนร่วมด้วย ต้องสื่อสารกับปู่ย่าตายายให้เข้าใจถึงปัญหา ให้เขาเปิดใจรับฟัง เพื่อให้คล้อยตามวิธีการเลี้ยงที่เหมาะสม คุณพ่อคุณแม่ควรอธิบายแนวทาง ถึงวิธีการเลี้ยงดูลูกที่ได้ตั้งเป้าเอาไว้ และอธิบายให้ปู่ย่าตายายเข้าใจถึงผลกระทบของการตามใจมากเกินไป การสร้างข้อตกลงร่วมกันในการเลี้ยงดู ปู่ย่าตายายจะรู้สึกถึงความมีส่วนร่วม ทั้งยังจะช่วยลดความขัดแย้งภายในบ้าน และปลูกฝังนิสัยและพฤติกรรมที่ดีให้กับลูกได้
ข้อมูลอ้างอิง